7. Ξεκίνησα με το θεώρημα έργου – ενέργειας και βρέθηκα σε αδιέξοδο.
Δοκίμασα να λύσω την παρακάτω άσκηση ελαστικής κρούσης:
Η μπάλα πετιέται
οριζόντια με αρχική ταχύτητα υ0 από το σημείο Α του αριστερού
τοιχώματος ενός φρεατίου και συγκρούεται ελαστικά με το απέναντι δεξί τοίχωμα. Τελικά πέφτει στη βάση του φρεατίου στο σημείο Β, που βρίσκεται στην ίδια κατακόρυφο με το Α. Τριβές δεν υπάρχουν.
Η ερώτηση είναι,
ποια από τις παρακάτω παραστάσεις
α. L√g/h , β. L√2g/h , γ. 2L√g/h , δ. 2L√2g/h
αντιστοιχεί στην
αρχική ταχύτητα υ0.
Ξεκίνησα με το θεώρημα έργου – ενέργειας
και
κατέληξα στη σχέση:
υΒ2 = υ02 + 2gh
Εδώ σταμάτησα, δεν μπορώ να προχωρήσω άλλο. Δεν ξέρω πώς να
χρησιμοποιήσω το L για να απαλλαγώ
από την τελική ταχύτητα υΒ.
Απάντηση:
Υπάρχει μια απλή λύση που βασίζεται στη συμμετρία. Πράγματι, επειδή η
κρούση είναι ελαστική, το μέτρο της ταχύτητας δεν αλλάζει και, επιπλέον, η
κατεύθυνσή της αμέσως μετά την κρούση είναι συμμετρική της κατεύθυνσης που είχε στην έναρξη της κρούσης, ως προς το δεξί κατακόρυφο
τοίχωμα. Έτσι, και η τροχιά
που ακολουθεί η μπάλα μετά την κρούση είναι συμμετρική εκείνης που θα
ακολουθούσε αν δεν παρεμβαλλότανε το τοίχωμα. Χωρίς το τοίχωμα, η μπάλα θα
εκτελούσε μια οριζόντια βολή με βεληνεκές 2L.
Τώρα γνωρίζεις πώς να χρησιμοποιήσεις το L!
Προφανώς,
2L = υ0tολ = υ0√2h/g (επειδή h = gtολ2/2)
Άρα: υ0 = 2L√g/2h = L√2g/h
Δηλαδή σωστό είναι το β.
5 σχόλια :
Έξυπνη λύση, Τάσο
(άλλη σκέψη: το L προς τα δεξιά το διανύει σε χρόνο L/υο, και το L προς τα αριστερά σε χρόνο L/υο, στον κατακόρυφο άξονα δέχεται μόνο το βάρος της, άρα ελεύθερη πτώση h=1/2g(2L/υο)^2, ...)
Ευχαριστώ Βαγγέλη. Νομίζω πως ο δικός σου τρόπος είναι πιο απλός και πολύ πιο κοντά στον τρόπο που θα επέλεγε ένας μαθητής για να λύσει την άσκηση. Να είσαι καλά.
Μια δική μου απορία για συζήτηση στην προτεινόμενη λύση. Για τον πρώτο χρόνο όλα καλά,το L προς τα δεξιά το διανύει σε χρόνο L/υ0. Μετά την κρούση σκέφτηκα πως πλέον έχουμε πλάγια βολή. Οπότε για τον χρόνο που χρειάστηκε μέχρι να κάνει το L προς τα αριστερά θα χρειαστώ τη συνιστώσα της υ΄ προς τον άξονα x. Στη λύση του κυρίου Κουντούρη προκύπτει πως η υ΄x και η υ0 είναι ίδιες.Είναι τόσο προφανές;
Δίνεται ότι δεν υπάρχουν τριβές, άρα η συνιστώσα υy (εφαπτομενική της επιφάνειας του τοιχώματος) στην αμελητέα διάρκεια της κρούσης, δεν αλλάζει. Η μόνη δύναμη που δέχεται η μπάλα, ως αποτέλεσμα της κρούσης με το τοίχωμα, είναι η κάθετη αντίδραση από αυτό με αποτέλεσμα να αλλάξει φορά η υx. Αυτή, πριν την κρούση είναι ίση με υ0. Μετά την κρούση είναι ίση με -υ0. Γιατί; Επειδή η κρούση είναι ελαστική και η μάζα του τοιχώματος (ενσωματωμένου με τη γη) είναι απείρως μεγαλύτερη από τη μάζα της μπάλας. (Δες σχετική απόδειξη στην ερώτηση 4).
Πρέπει πάντως να διευκρινιστεί ότι η απόδειξη (όχι τόσο αναλυτικά όσο τη δίνω στην ερώτηση 4) υπάρχει στο σχολικό βιβλίο (§ 5.4 σελ. 157) και έτσι στις ασκήσεις θεωρείται γνωστό ότι η αναπήδηση θα γίνει με -υ0.
η οριζόντια συνιστώσα της ταχύτητας παραμένει σταθερή, ίση με υο όσες ανακλάσεις και να κάνει η σφαίρα διότι είναι η κάθετη προς τον τοίχο συνιστώσα που απλά αναστρέφεται (ίδια απάντηση και αν έκανε ν το πλήθος ανακλάσεις
Δημοσίευση σχολίου